رضا کاظمی

مقاله بررسی میزان نفقه از دیدگاه فقهای امامیه و اهل سنت

جزئیات و دریافت گزارش فایل

نگاهی گذرا به تاریخ تمدن بشر بیانگر آن است که زنان نسبت به مردان همواره از حقوق اجتماعی نابرابری برخوردار بوده اند. اگر چه بنا بر برخی گزارش های تاریخی، در دورانی که به دوران مادرسالاری معروف است، زنان در خانواده، قوم و قبیله شئونات اجتماعی بالایی داشته و مردان را مورد حکومت قرار می داده اند. ولی در بقیه ادوار، همواره مورد خشونت های اجتماعی و حقوقی بوده اند. چنانکه در برابر اراده مرد هیچ گونه اراده ای نداشته به راحتی مورد تجاوز و ضرب و شتم و یا حتی قتل قرار می گرفته اند. همچنین از هیچ گونه حقوق اقتصادی و مالی برخوردار نبودند و مزد کار و حرفه ایشان متعلق به همسر و یا پدرانشان بود. با پیدایی دین اسلام و ظهور تمدن اسلامی به گواهی تاریخ، انقلابی در حقوق زنان پدید آمد، بنابر تعلیمات قرآنی، کتاب مقدس اسلام، زن از نظر خلقت همانند مرد است و به ویژه در نصوص قرآنی همانند مردان مورد خطاب اوامر و نواهی شرعی بوده از این رو به لحاظ شئون اجتماعی بیش و کم، هم سنگ مردان قرار گرفته است. شاید پرداختن به مبحث میزان نفقه که به تعبیری در زمره حقوق مالی زوجه می باشدامروزه کانون بحث و چالش شده است،اهمیت زیادی داشته باشد. و اما ملاک و میزان در مقدار نفقه زن، برآوردن چیزهایی است که زوجه نیاز دارد و اکثر فقهای امامیه، ملاک در تعیین مقدار نفقه را حال زوجه می دانند. اگرچه تشریع این حقوق مالی در جای خود امتیازی برای زوجه به شمار می آید و منزلت وی را در خانواده استحکام می بخشد ولی در برخی موارد دیده می شود به لحاظ جانبداری از حقوق مرد علیرغم وجود و ظهور مستندات قرآنی و روایی، احکام فقهی و به تبع آن مواد قانون مدنی حقوق زنان را رعایت ننموده است.

یکی ازمسائل حقوقی درنظام خانوادگی اسلامی نفقه است.نفقه نوعی مسئولیت مالی که با شرایط خاص خود بر عهده اشخاص گذاشته می شود. وجوب نفقه بر مرد اسباب و دلایل مختلفی دارد که در یک نگاه کلی عبارتند از زوجیت و خویشاوندی و بردگی، شاید پرداختن به میزان نفقه از دیدگاه فقهای امامیه و اهل سنت که امروزه کانون بحث و چالش شده است، بیشتر اهمیت داشته باشد.چه امروزه زن ساعت های طولانی را در بیرون از منزل به کار و تلاش سپری می کند.گویی رسالت انسان پروری و تمدن سازی خویش را به بوته فراموشی سپرده است و نسل ها را از مهر و عطوفت محروم و فضای خانواده را از شفقت و دلگرمی تهی کرده است.